Aksiale presessie, meestal net presessie genoem, is ’n stadige en onafgebroke verandering in die oriëntasie van ’n hemelliggaam se rotasie-as wat deur swaartekrag veroorsaak word. Dit verwys veral na die geleidelike verskuiwing in die oriëntasie van die Aarde se rotasie-as, wat soos dié van ’n slingerende tol verskuif en ’n kringloop in sowat 26 000 jaar voltooi.^[1] So ’n tydperk word in die sterrekunde ’n "Groot Jaar" genoem.

Die presessie van die Aarde se as het ’n paar waarneembare uitwerkings. Een daarvan is dat dit lyk of die posisie van die noordelike en die suidelike hemelpool in sirkels beweeg teen die agtergrond van "vaste" sterre. (Die hemelpole is die Aarde se pole wat tot in die ruimte verleng word; dit roteer dus saam met die Aarde se pole.) So ’n sirkel neem 25 772 jaar om te voltooi.

Hoewel die huidige noordelike poolster dus Polaris is, sal dit mettertyd verander en ander sterre sal die noordelike poolster word.^[2] Daar is nie tans ’n duidelike suidelike poolster nie, maar mettertyd sal presessie tot gevolg hê dat daar ook aan die suidelike sterrehemel ’n poolster is.

Saam met die hemelpole skuif die skynbare oriëntasie van die hele sterrehemel, soos gesien van ’n spesifieke punt op Aarde. Die koördinate van hemelliggame verander dus voortdurend. Daarom hou ’n voorwerp se lugkoördinate verband met die jaar van waarneming. Sterrekundiges dui die koördinate aan met verwysing na ’n spesifieke jaar, bekend as ’n epog. Koördinate van verskillende epogs moet wiskundig aangepas word met betrekking tot mekaar, of om ooreen te stem met ’n standaard-epog.^[3] Die huidige standaard-epog is J2000, wat staan vir 1 Januarie 2000 om 12:00 UTC.

• D'Alembert en Euler se debat oor die oplossing vir die presessieby

• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia

• Skroefdraad (Waarom sommige skroewe/boute geneig is om los te draai by roterende masjiene)