Monisme is ’n filosofiese denkrigting wat een beginsel, soos bestaan, aanvaar as die oorsprong van alle dinge en daaraan ’n "alleenheid" of uniekheid (Grieks: μόνος) toeken. Verskeie soorte monisme kan onderskei word:

• Volgens prioriteitsmonisme kom alle bestaande dinge van ’n bron wat afsonderlik van hulle is, soos "die Een" in Neoplatonisme.^[1] Hiervolgens is net een ding ontologies basies of gaan dit alles vooraf.
• Bestaansmonisme leer daar bestaan streng gesproke net een ding, die heelal, wat bloot kunsmatig en arbitrêr in baie dinge verdeel kan word.^[2]
• Volgens materiemonisme kan ’n verskeidenheid bestaande dinge verduidelik word aan die hand van ’n enkele beginsel of wesentlikheid.^[3] Daar bestaan dus net een soort ding, soos materie, maar baie dinge kan van dié ding gemaak wees.
• Dubbelaspekmonisme is die siening dat die geestelike en fisieke twee aspekte van, of perspektiewe op, dieselfde beginsel is.

Daar is twee soorte definisies van monisme:

1. Die breër definisie: ’n Filosofie is monisties as dit eenheid van die oorsprong van alle dinge aanvaar; alle bestaande dinge kom van ’n bron wat afsonderlik van hulle is.^[1]
2. Die enger definisie: Dit vereis nie net eenheid van oorsprong nie, maar ook eenheid van materie en essensie.^[1]

Die term "monisme" is ook al gebruik om godsdienstige tradisies te beskryf. In Hindoeïsme word die term "absolute monisme" gebruik vir Advaita Vedanta.^[4][5]

• Brugger, Walter (red.) (1972), Diccionario de Filosofía, Barcelona: Herder, art. dualismo, monismo, pluralismo 
• Chande, M.B. (2000), Indian Philosophy In Modern Times, Atlantic Publishers & Dist 
• Cross, F.L.; Livingstone, E.A. (1974), The Oxford Dictionary of the Christian Church, OUP, art. monism 
• Dasgupta, Surendranath (1992), A history of Indian philosophy part 1, Motilall Banarsidass 

• Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.