1433
| 1433 | ||
| Eeuwen: | 14e eeuw · 15e eeuw · 16e eeuw | |
| Decennia: | 1420-1429 · 1430-1439 · 1440-1449 | |
| Jaren: | << · < · 1432 · 1433 · 1434 · > · >> | |
 Jaartelling in verschillende culturen
| ||
| Ab urbe condita: | 2186 MMCLXXXVI | |
| Armeense jaartelling: | 882 – 883 ԹՎ ՊՁԲ – ՊՁԳ | |
| Chinese jaartelling: | 4129 – 4130 己子 – 庚丑 | |
| Christelijke jaartelling: | 1433 MCDXXXIII | |
| Ethiopische jaartelling: | 1425 – 1426 | |
| Hebreeuwse jaartelling: | 5193 – 5194 | |
| Hindoekalenders: | ||
| - Vikram Samvat | 1488 – 1489 | |
| - Shaka Samvat | 1355 – 1356 | |
| - Kali yuga | 4534 – 4535 | |
| Iraanse jaartelling: | 811 – 812 ۸۱۱ – ۸۱۲ | |
| Islamitische jaartelling: | 836 – 837 ٨٣٧ – ٨٣٦ | |
| Maçonnieke jaartelling: | 5432 – 5433 | |
 Juliaanse kalender van 1433
| ||
Het jaar 1433 is het 33e jaar in de 15e eeuw volgens de christelijke jaartelling.
Gebeurtenissen
[bewerken | brontekst bewerken]- 12 april - Verdrag van Den Haag: Jacoba van Beieren doet afstand van haar grafelijke rechten ten gunste van Filips de Goede. Deze laat haar geliefde/echtgenoot Frank van Borssele vrij.
- 22 april - Huwelijk van Jan van Bedford en Jacoba van Luxemburg.
- april - De Sibetsburg, het kasteel van Wilhelmshaven, in handen van zeerovers, wordt verwoest door de Hanze.* 31 mei - Paus Eugenius IV kroont Sigismund tot keizer van het Heilige Roomse Rijk.
- 11 mei - Huwelijk van Willem III van Beieren en Margaretha van Kleef
- 29 juli - Het concilie van Bazel ontzegt de paus het recht om hoogwaardigheidsbekleders bijeen te roepen en geeft hem 60 dagen om zich terug te trekken.
- 29 juli - Paus Eugenius IV verklaart al wat tegen hem besloten wordt tot nul en generlei waarde.
- september - Cosimo de' Medici wordt uit Florence verbannen
- 30 november - Compacta van Praag: Verdrag tussen de katholieken en Hussieten in Bohemen. De radicale taborieten verwerpen het verdrag, en vinden zich nu tegen een samenwerkingsverband van de gematigde calixtijnen en de katholieken geplaatst.
- 15 december - Bestand van Łęczyca: Wapenstilstand tussen de Duitse Orde en Polen voor 12 jaar. Beide partijen behouden de gebieden die ze bezetten.
- 15 december - Met de bul Dudum Sacrum verklaart paus Eugenius IV het Concilie van Bazel ontbonden.
- Zheng He keert terug in China van zijn zevende, laatste en grootste expeditie.
- Gersau wordt een vrije Rijksrepubliek, zie Republiek Gersau.
- Oudst bekende vermelding: Tallum
Opvolging
[bewerken | brontekst bewerken]- Holland en Henegouwen - Jacoba van Beieren opgevolgd door Filips de Goede van Bourgondië
- Lan Xang - Lue Sai opgevolgd door Khai Bua Ban
- Penthièvre - Olivier van Châtillon opgevolgd door zijn broer Jan van Châtillon
- Portugal - Johan I opgevolgd door zijn zoon Eduard
- Saint-Pol - Peter I van Luxemburg opgevolgd door zijn zoon Lodewijk
- Sicilië (onderkoning) - Pedro Felice opgevolgd door koning Alfons V
- Troppau - Przemko van Troppau opgevolgd door zijn zoons Wenceslaus II, Nicolaas IV, Willem, Ernst en Przemko II
Afbeeldingen
[bewerken | brontekst bewerken]-
-
Pisanello (toegeschreven aan): Keizer Sigismund -
Fra Angelico: Tabernakel van de Linaioli -
Cosimo de Medici gaat in ballingschap -
Graftombe van Johan I van Portugal -
Sint-Medarduskerk, Wervik (toren 1433) -
Sint Jacobikerk, Göttingen (voltooid 1433)
.jpg)
Geboren
[bewerken | brontekst bewerken]- 31 augustus - Sigismondo d'Este, Italiaans staatsman
- 19 oktober - Marsilio Ficino, Italiaans arts en filosoof
- 17 september - Jacob van Coimbra, Portugees prins en kardinaal
- 10 november - Karel de Stoute, hertog van Bourgondië (1467-1477)
- 17 november - Ferdinand van Viseu, Portugees prins
- Robert Gaguin, Frans humanist
- George van Baden, Duits edelman en bisschop
- Gwijde van Brimeu, Bourgondisch staatsman
- Jacob van Armagnac, Frans edelman
- Jan II, graaf van Gorizia
- Justus Nicolaas I van Hohenzollern, Duits edelman
- Karel II van Bourbon, Frans edelman en aartsbisschop
- Kettil Karlsson, Zweeds geestelijke en staatsman
- Künga Legpa, vorst van Tibet (1448-1481)
- Ladislaus Hunyadi, Hongaars staats- en krijgsman
- Pieter van Hénin, Zuid-Nederlands edelman
- Stefanus III, woiwode van Moravië (1457-1504)
- Francesco Colonna, Italiaans schrijver (jaartal bij benadering)
- Giovanni Giocondo, Italiaans geleerde (jaartal bij benadering)
- Wolfert VI van Borselen, Hollands staatsman (jaartal bij benadering)
Overleden
[bewerken | brontekst bewerken]- 14 april - Liduina van Schiedam (53), Nederlands heilige
- 1 juni - Jacobus II van Urgell (~52), Aragonees edelman
- juni - Jan I van Brosse (~57), Frans edelman
- 15 juli - Andreu Bertran, Aragonees staatsman en bisschop
- 25 juli - Sibet Papinga (~40), Fries hoofdeling
- 14 augustus - Johan I (76), koning van Portugal (1385-1433)
- 21 september - Zweder van Culemborg, bisschop van Utrecht (1425-1432)
- 27 september - Johanna van Valois (42), echtgenote van Jan V van Bretagne
- 28 september - Olivier van Châtillon (~46), Frans edelman
- 28 september - Przemko van Troppau (~68), Silezisch edelman
- 1 december - Go-Komatsu (56), keizer van Japan (1382-1412)
- Arnt van Lomme, Limburgs politicus
- Gerard VII van Holstein (~29), Duitse edelman
- Lê Lợi, keizer van Vietnam
- Lue Sai, koning van Lan Xang (1432-1433) (zelfmoord)
- Peter I van Luxemburg (~43), Frans edelman
- Willem VII van Horne, Brabants edelman
Zie de categorie 1433 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Credit:
(see original file).
